คนมักจะพูดกันว่า  ซับไพร์มเป็นต้นเหตุของปัญหาวิกฤติเศรษฐกิจของสหรัฐ  แต่ความจริงซับไพร์มเป็นเพียงสายชนวน  ขณะที่ CDS เป็นระเบิดตัวจริงที่นำความวิบัติมาให้  ทำไมจึงกล่าวเช่นนั้น
         Credit Default Swaps ( CDS ) หรือสัญญรับประกันเงินกู้  ถูกออกแบบมาใช้ครั้งแรกราวปีคศ. 1988  เพื่อใช้เป็นสัญญารับประกันการผิดนัดชำระหนี้  โดยคนซื้อตกลงจ่ายเงินจำนวนหนึ่งที่เรียกว่าค่าธรรมเนียม  ให้อีกบุคคลหนึ่งที่เป็นผู้ขาย  ซึ่งมักจะเป็นสถาบันการเงิน  เพื่อให้ออกสัญญาฉบับหนึ่งที่ให้การรับประกันมูลหนี้ที่ผู้ซื้อได้ปล่อยกู้  หรือซื้อหุ้นกู้จากสถาบันการเงินอื่นๆ   หากสถาบันการเงินอื่นผิดนัดชำระหนี้  ผู้ขายCDSรับที่จะชดใช้มูลหนี้ก้อนนี้ให้แทน
         คนขายได้ค่าธรรมเนียม  คนซื้อได้รับการคุ้มครอง  ขณะที่ความเสี่ยง (เรื่องหนี้สูญ ) ถูกโอนจากคนซื้อไปที่คนขาย CDS
         โดยทั่วไป  CDSจะเป็นสัญญาระหว่างสถาบันการเงินด้วยกันเอง  ที่ทำขึ้นเพื่อป้องกันความเสียหายจากการนำเงินของตนไปลงทุนซื้อหุ้นกู้ของบริษัทอื่น  ค่าธรรมเนียมมักจะอยู่ระหว่าง 5-8%ของวงเงินที่จะให้รับประกัน (ต่อระยะเวลา 5 ปี)  ขึ้นกับความมั่นคงของบริษัทลูกหนี้  หากหุ้นกู้มีปัญหา  ธนาคารผู้ขาย CDS ต้องชดใช้เงินให้เท่ากับ 100%ของราคาพาร์ของหุ้นกู้นั้น
         ฟังดูน่าจะเป็นการดี  ที่สถาบันการเงินมีความรอบคอบที่จะปกป้องตัวเอง  แต่ปัญหาคือ  มันไม่มีกฎระเบียบในเรื่องนี้  ไม่มีองค์กรกลางที่จะมาเป็นศูนย์ควบคุมดูแลหรือตรวจสอบธุรกรรมเหล่านี้ 
        การซื้อขายก็มักจะทำกันทางโทรศัพท์หรือแฟกซ์  เจ้าหน้าที่เทรดเดอร์แต่ละคนก็ใช้วิธีจดบันทึกด้วยปากกา  โดยไม่มีบุคคลภายนอกเข้ามารับรู้  หรือเป็นสักขีพยาน
        ไม่มีการแลกเปลี่ยนหลักทรัพย์  ไม่มีการแถลงข้อมูลรายละเอียดของบริษัทลูกหนี้  ไม่มีรายงานประจำปี  เจ้าหน้าที่ตัดสินใจจากประสบการณ์ของตนเอง
         ที่แย่ไปกว่านั้นคือ  นักลงทุนสามารถซื้อ CDS ได้โดยที่ไม่ต้องเป็นเจ้าของหุ้นกู้เลย  ยกตัวอย่าง เช่น  คุณสามารถไปเดิมพันในการผิดนัดชำระหนี้ของสินเชื่อซับไพร์มได้  โดยคุณไม่ได้ปล่อยกู้สินเชื่อซับไพร์มนี้เลยแม้แต่เหรียญเดียว
         คุณเพียงแต่เดินไปจ่ายเงินเดิมพันราว 7% หากสินเชื่อส่วนนี้ผิดนัดชำระหนี้  คุณจะทำเงินได้ถึง 93%ทีเดียว ( เมื่อหักค่าธรรมเนียมออกแล้ว )  ซึ่งไม่ได้มีอะไรแตกต่างกับคนที่เป็นเจ้าของหุ้นกู้  แล้วไปซื้อ CDS ในราคาเดียวกัน
         คนหนึ่งซื้อเพื่อเป็น “หลักประกัน”  ขณะที่อีกคนซื้อเพื่อ “แทงพนัน” 
         ส่วนสถาบันการเงินนั้นเล่า  ก็ยกตัวเองมาเป็น “บริษัทประกัน”ที่รับประกันการล้มละลายของบริษัทอื่นๆโดยที่ไม่มีหน่วยงานของรัฐเข้ามาดูแล   ซึ่งถ้ามองในอีกแง่มุมหนึ่ง  บริษัทเหล่านี้ได้เสนอตัวเป็น “เจ้ามือ”รับแทงพนัน  โดยมีความอยู่รอดของบุคคลที่สามเป็นเดิมพัน
         มันไม่เป็นที่แน่ชัดว่า  CDS ที่ขายออกไปในท้องตลาดแบบไหนมากกว่ากัน  แต่คาดกันว่า  แบบ “แทงพนัน”มากกว่าแบบ “หลักประกัน”
         และที่น่าตกใจคือ  มูลค่ารวมของ CDS ที่ยังไม่ครบกำหนดสัญญา  น่าจะมีมูลค่าถึง 55 ล้านล้านเหรียญสหรัฐ  ซึ่งมากกว่าผลิตภัณฑ์มวลรวมของทุกประเทศในโลกนี้รวมกันทั้งหมดเสียอีก

         ข้อมูลที่น่าสนใจอีกเรื่องคือ  เคยมีผู้ประมาณการไว้ว่า  สินเชื่อบ้านในสหรัฐทั้งหมดรวมกันน่าจะมีมูลค่าประมาณ 8 ล้านล้านเหรียญ  ขณะที่หนี้สินของบริษัทต่างๆรวมกันน่าจะอยู่ที่ 6 ล้านล้านเหรียญ  รวมหนี้สินของภาคครัวเรือนและบริษัทเอกชนน่าจะอยู่ที่ 14 ล้านล้านเหรียญสหรัฐ 
         แต่ CDS กลับมีมูลค่ารับประกันรวมถึง 55 ล้านล้านเหรียญ  สูงกว่ามูลหนี้ที่มีอยู่จริงถึง 4 เท่า  นี่เป็นหลักฐานยืนยันว่า  การซื้อ CDS เพื่อการเก็งกำไรหรือเพื่อแทงพนันนั้นมีจำนวนมากมายมหาศาล
         ดังนั้น  แทนที่ CDS จะมีไว้รับประกันความเสี่ยง  กลับกลายเป็นว่า  มันเป็นตัวเพิ่มความเสี่ยงให้กับระบบการเงิน  เพราะสถาบันการเงินใหญ่ๆล้วนแต่ขาย CDS ด้วยกันทั้งนั้น  เนื่องจากเห็นว่า  เป็นช่องทางรับค่าธรรมเนียมได้โดยง่าย  และคิดว่าได้มาฟรีๆ
         จึงไม่ใช่เรื่องแปลก  ที่เมื่อสถาบันการเงินหนึ่งล้ม  สถาบันการเงินแห่งที่สอง ที่สาม จะล้มตามกันมาเป็นทอดๆ
         ถึงตอนนี้  ท่านทราบหรือยังว่า  ทำไมจึงกล่าวว่า  CDSคือดินระเบิดที่แฝงอยู่ในตลาดวอลล์สตรีท  ที่มีแรงอัด 3-4 เท่า และสามารถทำปฏิกิริยาลูกโซ่ได้
        นี่เป็นเหตุผลสำคัญที่ทำให้รัฐบาลสหรัฐต้องตระบัดสัตย์  ยุติหลักการค้าเสรีไว้เป็นการชั่วคราว  ประกาศตัวเข้าอุ้มสถาบันการเงินเอกชน  ทั้งๆที่ก่อนหน้า  ประกาศยืนยันจะไม่เข้าแทรกแซงกิจการของเอกชน  จะไม่มีการนำเงินภาษีของประชาชนไปช่วยคนผิด  ที่ทำธุรกิจแบบไม่รับผิดชอบ  มุ่งเน้นแต่การเก็งกำไร  
         แต่ท่านคงมาได้สติว่า  ถ้าไม่รีบเข้าไปช่วยตอนนี้  อาจจะไม่มีเหลือให้ช่วยในอนาคต ครับ

แหล่งข้อมูล  CNNMoney.com