AIG บริษัทประกันภัยที่ใหญ่ที่สุดในโลก  แต่ต้องมาพบกับพายุร้ายทางเศรษฐกิจจนทรวดเซ  โชคดีที่รัฐบาลสหรัฐกระโดดเข้ามาอุ้ม  โดยเข้าถือหุ้น 80%  กลายเป็นบริษัทประกันภัยของรัฐในที่สุด

          AIG มีสินทรัพย์อยู่ประมาณ 1.1 ล้านล้านเหรียญสหรัฐ  มีธุรกิจมากมาย  กระจายอยู่ใน 130 ประเทศทั่วโลก  ธุรกิจหลักของ AIG คือการประกันวินาศภัย  ธุรกิจเช่าซื้อเครื่องบิน  การบริหารเงินเกษียณอายุ  การบริการทางการเงินครบวงจร  รวมถึงมีบริษัทประกันชีวิตกระจายอยู่ทั่วโลก  โดยเฉพาะบริษัทประกันชีวิตในฟากเอเชียที่สามารถสร้างกำไรดีเยี่ยมให้กับบริษัทมาโดยตลอด

         แต่ในระยะ 10 ปีที่ผ่านมา  หลังจากที่ตลาดการเงินมีการคิดค้นนวัตกรรมการเงินใหม่ๆ เช่น CDO (  Collateralized Debt Obligation ) หุ้นกู้ที่จ่ายผลตอบแทนตามหลักทรัพย์อ้างอิง  ซึ่งส่วนใหญ่เป็นอสังหาริมทรัพย์  AIG ได้เปิดธุรกิจใหม่  เป็นสัญญารับประกันหุ้นกู้  โดยการออกหลักทรัพย์ที่เรียกว่า CDS ( Credit Default Swap ) ซึ่งจะชดเชยเงินต้นให้กับผู้ถือหุ้นกู้ที่ผิดนัดชำระเบี้ย  โดยผู้ซื้อ CDS ต้องจ่าย premium เหมือนการซื้อประกันภัย  เช่น มูลค่าหุ้นกู้ที่ 10 ล้านเหรียญ ต้องจ่าย premium 5 แสนเหรียญ  สำหรับการค้ำประกัน 5 ปี 

         เดิมที CDO จัดเป็นหลักทรัพย์ที่มีความเสี่ยงต่ำ  เนื่องจากมีหลักทรัพย์ค้ำประกัน  AIG จึงได้กำไรจากธุรกิจนี้มาโดยตลอด  แต่เมื่อราคาบ้านและภาวะเศรษฐกิจโดยรวมทรุดตัวอย่างรุนแรง  ทำให้การผิดนัดชำระเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยยะสำคัญ  AIG กลับต้องแบกรับภาระเหล่านี้อย่างคาดไม่ถึง

         สามไตรมาสที่ผ่านมา AIG ต้องขาดทุนไป 2.5 หมื่นล้านเหรียญตามมูลค่าที่ค้ำประกันหุ้นกู้ไว้  แถมอีก 1.5 หมื่นล้านเหรียญจากการลงทุนอื่น
         แต่เมื่อโบรกเกอร์ยักษ์ใหญ่เมอร์ริล ลินช์ ทรวดเซจนต้องเข้าไปควบรวมกับแบงก์ ออฟ อเมริกา  มาจนถึง บริษัทเลห์แมน บาร์เดอร์ที่ประกาศล้มละลาย  ซึ่งถือเป็นการล้มละลายที่ใหญ่ที่สุดในประวัติศาสตร์ด้วยสินทรัพย์ 6 หมื่นล้านเหรียญ  ทำให้ AIG ต้องบอบช้ำหนักเข้าไปอีก  จนบริษัทจัดอันดับเครดิตต้องประกาศลดอันดับเครดิต AIG ลงจากระดับ AA เป็น A  พร้อมกับมีข่าวรุมเร้าว่า AIG ขาดสภาพคล่อง  ต้องการหมุนเวียนระยะสั้นอีก 7.5 หมื่นล้านเหรียญ

         ราคาหุ้น AIG ณ วันพฤหัสที่ 11 กันยายน อยู่ที่ 14 เหรียญ ร่วงลงมาที่ประมาณ 2 เหรียญ ในตอนปิดตลาดเมื่อเย็นวันจันทร์  จนธนาคารกลางสหรัฐ ( Fed  ) ต้องเข้ามาอุ้ม  โดยให้ยืมเงิน 8.5 หมื่นล้านเหรียญ เพื่อแลกกับการเข้าไปถือหุ้น 79.9%
         เจ้าหน้าที่ Fed ได้ให้เหตุผลว่า  ที่ต้องเข้าไปอุ้ม AIG เพราะมันเกี่ยวข้องกับผู้ถือกรมธรรม์สหรัฐหลายสิบล้านคน  หากปล่อยให้ล้มไป  จะกระทบเงินบำนาญของชาวอเมริกันนับล้านๆคน  อีกทั้ง AIG มีขนาดใหญ่มาก  อาจจะกลายเป็นปัญหาลูกโซ่  กระทบตลาดการเงิน เศรษฐกิจสหรัฐ  และแพร่ไปทั่วโลก

         ความจริง AIG ที่มีสินทรัพย์ 1.1 ล้านล้านเหรียญ  หากตัดขายสินทรัพย์ที่ดีๆออกมาเพื่อแก้ปัญหานี้ก็น่าจะทำได้  แต่ในภาวะเช่นนี้  มันคงยากที่จะขายได้ทันที  และได้ราคาในเวลาที่ต้องการ
         เมื่อสถานการณ์บีบรัด  จากความตื่นตระหนกของนักลงทุน  ทำให้ AIG ต้องตัดสินใจยอมรับการเข้ามาช่วยเหลือของ Fed โดยกลุ่มผู้ถือหุ้นเดิมต้องลดสัดส่วนการถือหุ้นเหลือเพียง 20 % ของทุนเดิม

         ประชาชนสหรัฐต่างประกาศชื่นชมการตัดสินใจของ Fed ว่าทำให้สถานการณ์ต่างๆดีขึ้น  ผู้ที่มีความสุขมากที่สุดเห็นจะเป็นพนักงานของ AIG กว่า 116,000 คน ที่ยังคงทำงานได้ตามปกติ
         ส่วนผู้ที่เป็นเดือดเป็นแค้นคือ  ผู้ถือหุ้นของเลห์แมนที่โวยวายว่า  Fed ลำเอียง   ปล่อยให้เลห์แมนล้ม  แต่ไปช่วย AIG ผู้คุมกฎจาก Fed บอกว่า  เลห์แมนเป็นธนาคารเพื่อการลงทุน  ผู้ถือหุ้นทราบแต่แรกแล้วว่า  มีความเสี่ยงในการเข้าลงทุน  จึงต้องรับผิดชอบผลที่เกิดขึ้น  แต่ AIG เกี่ยวข้องกับผู้ถือกรมธรรม์กว่า 74 ล้านคน  ทำให้ทางการต้องเข้าไปช่วยเหลือ

         ส่วนที่ราคาหุ้น AIG ยังไม่กระเตื้อง  เนื่องจากผู้ถือหุ้นเดิมต้องรับผิดชอบผลขาดทุนที่เกิดขึ้น  ทำให้มูลค่าหุ้นลดต่ำลงก่อนที่เฟดจะเพิ่มทุนเข้ามา
         Edward Liddy ผู้บริหารสูงสุดคนใหม่ของ AIG กล่าวว่า  จะพยายามรักษาธุรกิจหลักของบริษัทแห่งนี้ให้ได้มากที่สุด  แต่จำเป็นต้องขายสินทรัพย์บางส่วนออกเพื่อไปจ่ายเงินคืนให้ Fed ที่เข้ามาช่วยเหลือ  ภายในระยะเวลา 2 ปี

         “มันอาจจะเล็กลง  แต่คล่องตัวขึ้น”  เขากล่าต่อว่า “ต้องใช้เวลาไม่เกิน 4 สัปดาห์ในการตัดสินว่าจะขายอะไรให้ใคร  โดยขณะนี้  มีผู้สนใจแล้วหลายราย  ซึ่งล้วนแต่เป็นบริษัทชั้นแนวหน้า”
         อย่างไรก็ตาม  คณะกรรมการที่ดูแลเรื่องนี้  จะต้องตัดสินใจว่า  ผู้ซื้อสามารถดูแลผู้ถือกรมธรรม์ได้  และสามารถคลายกังวลให้กับเขาเหล่านั้น

         “ AIG ได้รวบรวมสินทรัพย์ที่ดีที่สุดในธุรกิจประกันภัยไว้  และคงจะได้ราคาที่เพียงพอ”  นักวิเคราะห์จาก FBR Capital Market กล่าว โดยคู่แข่งทั้งในประเทศและต่างประเทศ  คงสนใจเข้ามาซื้อ  เพื่อมีส่วนแบ่งในธุรกิจประกันและตลาดเงินออมของสหรัฐ  รวมทั้ง บริษัท Berkshire Hathaway  บริษัทประกันภัยของนาย Warren Buffett

         AIG เป็นบริษัทข้ามชาติยักษ์ใหญ่  แต่ต่างกับบริษัทประกันทั่วไปที่ขยายการลงทุนไปสู่ธุรกิจบริการการเงิน  ซึ่งเป็นที่มาของปัญหา  โดยสิ่งที่ค้างคาใจของนักลงทุนคือ  วงเงินรับประกัน CDO จำนวน 4.4 แสนล้านเหรียญ ที่ AIG คิดว่าเป็นหนี้ความเสี่ยงต่ำ  แต่สุดท้ายกลับปะปนไปด้วยหนี้ที่มีความเสี่ยงสูงติดมาด้วย
         การที่รัฐบาลเข้ามาเป็นผู้ถือหุ้นใหญ่  ทำให้ผู้ถือกรมธรรม์คลายความกังวล  ว่ารัฐบาลจะรับมือได้  แต่ก็ยังเกิดคำถามในแง่กฎหมายว่า  รัฐบาลใช้เกณฑ์อะไร  ในการเข้าไปอุ้ม AIG แต่ไม่อุ้มสถาบันการเงินอื่น

         อย่างที่รู้กันว่า  รัฐบาลสหรัฐสามารถพิมพ์ธนบัตรได้ไม่จำกัด  โดยที่ไม่ต้องใช้ทองคำเป็นทุนสำรองอย่างประทศอื่นๆ  แต่ใช้ตัวเลขทางเศรษฐกิจของประเทศเป็นสิ่งค้ำประกันค่าเงิน และเงินสกุลดอลลาร์ก็เป็นสกุลเงินที่ใช้กันทั่วโลก  โดยมีธนาคารกลางชาติต่างๆทั่วโลกถือพันธบัตรสหรัฐในจำนวนมหาศาล

        ดังนั้นการที่ AIG ได้ Fed เข้ามาเป็นผู้ถือหุ้นใหญ่  จึงเป็นสิ่งที่สร้างความแข็งแกร่งให้ AIG ได้ในระยะยาว

แหล่งข้อมูล : CNNMoney.com, USA Today, Financial Times